مقاله نگهداری مرغ بومی
از گذشته بسیاری از روستائیان برای برطرف کردن نیازهای خود و کسب درآمد به نگهداری مرغ بومی پرداخته‌اند. با توجه به اهمیتی که نگهداری اصولی مرغ و خروس در خانه دارد در ادامه به نحوه نگهداری آن در خانه می‌پردازیم. مرغ بومی مرغ دو منظور نامیده می‌شود زیرا هم از گوشت آن استفاده می‌شود و هم از تخم مرغ آن. مرغ و تخم مرغ بومی طعم و مزه بهتری نسبت به مرغ‌های صنعتی داشته و قیمت آن نیز مناسب‌تر است.
برای نگهداری و پرورش مرغ بومی چهار روش وجود دارد که هر کدام مزیت‌های خود را دارد: خرید جوجه یک روزه، خرید نیمچه 30 الی 60 روزه، خرید مرغ بومی بالغ و جوجه کشی از تخم‌های نطفه دار توسط دستگاه جوجه کشی از جمله روش‌های تهیه مرغ برای نگهداری و پرورش است.
تجهیزات و وسایل مورد نیاز برای پرورش مرغ بومی
پرورش مرغ بومی در خانه با کمترین امکانات و تجهیزات انجام می‌شود. اما به هر حال برای نگهداری از مرغ بومی به برخی از تجهیزات اولیه از جمله آشیانه و لانه، محل نگهداری، دانخوری و آبخوری، کاه و کلش برای بستر و محل خواب، تجهیزات گرمایشی برای فصول سرد سال، دستگاه جوجه کشی، برخی داروها و واکسن‌های مخصوص طیور نیاز دارید.
برای ساخت لانه و آشیانه مرغ در مناطق سردسیر از آجر و بلوک و در مناطق گرمسیر از چوب استفاده کنید. محل نگهداری مرغ‌ها در مناطق گرمسیر از یک قفس توری سیمی و در مناطق سردسیر معمولاً با استفاده از آجر و بلوک سیمانی و کاهگل ساخته می‌شود.
بستر مرغ با کاه، کلش، خاک اره و پوشال و مواد نرم پوشانده شود تا رطوبت زمین و فضولات را بگیرد و مانع از سرماخوردگی مرغ‌ها شودو مشکلات تورم و زخمی شدن پای آنها را کاهش دهد. برای لانه مرغ‌ها تهویه مناسب در نظر بگیرید تا دچار خفگی نشوند و همچنین اگر لانه در فضای باز قرار دارد درب و پنجره را محکم بسازید تا از دسترس حیوانات و روباه در امان باشند. حتماً هر روز مرغ‌ها را رها کنید تا از چراگاه محیط اطراف تغذیه کنند. خوردن حشرات و سبزیجات تازه مثل یونجه، شبدر و.. برای آنها بسیار مفید است.
تهیه آبخوری و دانخوری مناسب و متناسب با تعداد و جثه مرغ‌ها، نصب چوب خواب با ارتفاع و تعداد مناسب برای آنها، استفاده از لامپ برای گرم نگه داشتن جوجه‌های کوچک و تامین نور در فصول سرد، اختصاص محلی برای تخم گذاری، و تهیه تغذیه مناسب برای جوجه‌ها و مرغ‌ها از دیگر اقدامات لازم برای نگهداری مرغ بومی در خانه و حیاط است.
برای تغذیه مرغ بومی می‌توان از نان خشک، برنج، ذرت، گندم، کنجاله سویا، پودر گوشت، نخود و ماش استفاده کرد. ضمن اینکه تا 40 درصد تغذیه مرغ بومی از چرا و گشت و گذار در طبیعت به دست می‌آید. به طور متوسط یک مرغ در روز 110 گرم غذا می‌خورد. برای غنی ساختن تغذیه مرغ‌ها می‌توان از صدف دریایی، پودر استخوان و پودر ماهی و... بهره برد. برای تکثیر گله می‌توان از دو روش جوجه کشی طبیعی و مصنوعی با دستگاه جوجه کشی استفاده کرد.